Monument Huize Oudeweg | Herbouw veranda met land art trap | Doorn

Huize Oudeweg, een gemeentelijk monument en onderdeel van de Stichtse Lustwarande, is gelegen aan de Driebergsestraatweg in Doorn. Deze villa kent een lange geschiedenis waarin gebruik en functies meerdere malen in belangrijke mate zijn gewijzigd. De villa is in 1836 gebouwd, op de plek waar de hofstede Oudeweg heeft gestaan, door de toenmalige eigenaar van kasteel Sterkenburg, liggend ten zuiden van deze buitenplaats. In 1905 werd door de nieuwe eigenaar opdracht gegeven tot een grote verbouwing. Hierbij werd onder meer de ingang verplaatst van de zuidgevel naar de noordgevel om de hoofdentree van de villa met allure te kunnen laten aansluiten op de Stichtse Lustwarande. Aan de nieuwe achtergevel is op de plaats van de oude entree, op beletage, een veranda met balkon aangebouwd. In 1960 is huize Oudeweg herbestemd en verbouwd tot kantoor, maar momenteel wordt de villa weer bewoonbaar gemaakt door de huidige eigenaren.

Voor deze verbouwing moet de villa aan de binnenzijde en de veranda aan de achtergevel geheel worden vernieuwd. Aan EDION is door de huidige eigenaren gevraagd om een plan uit te werken voor de herbouw van de veranda. Daarnaast hebben de eigenaren de wens om het terras van de veranda, op beletage, te vergroten en om een natuurlijke verbinding met de tuin te creëren.

In overeenstemming met de visie van de gemeente om op zoek te gaan naar mogelijkheden die verder gaan dan “alleen behoud”, zijn de wensen van de eigenaren in het plan verwerkt. De gemeentelijke monumenten status van de villa, woongenot bewoners, aanzien vanuit omwonenden en financiële haalbaarheid zijn aspecten die met elkaar in evenwicht zijn gebracht. Alle ingrepen die in dit plan zijn uitgewerkt kunnen in een later stadium volledig worden terug gedraaid zodat deze geen blijvende invloed hebben op het monument als geheel.

De bouwkundige toestand van de veranda was zodanig slecht dat deze niet meer kon worden behouden. Dit voor zowel het gemetseld basement als de houten opbouw. In het uitgevoerde plan is het metselwerk basement voorzien van een fundering en herbouwd in hetzelfde materiaal. Het basement heeft dezelfde afmeting en positionering gekregen. De vrije hoogte onder het basement is vergroot voor een ontsluiting van het souterrain. Deze nieuwe toevoeging is in een ander materiaal uitgevoerd zodat deze nieuwe tijdlaag duidelijk is waar te nemen.

Van de houten opbouw waren veel elementen niet meer aanwezig. Er zijn geen bouwkundige gegevens van de opbouw bekend en veel van de aanwezige onderdelen waren niet origineel en vermoedelijk in de afgelopen decennia aangebracht. Van de veranda zijn wel de originele goedgekeurde bouwtekeningen uit 1905 voorhanden welke in het streekarchief zijn opgeslagen. Wat opvalt is dat het basement conform de goedgekeurde bouwtekeningen uit 1905 is uitgevoerd maar dat de houten opbouw afwijkt van deze tekeningen. Bovenstaande feiten liggen ten grondslag aan de keuze om de houten opbouw in lijn met de oorspronkelijke vergunningstekening uit 1905 vorm te geven. De vormentaal van deze veranda is momenteel nog steeds op veel plekken langs de Stichtse Lustwarande waar te nemen. Bovendien is deze vorm afwijkend en meer ingetogen dan de opbouw van de imposante hoofdentree aan de voorzijde waardoor er ook geen sprake is van concurrentie tussen voor- en achtergevel.

Naast bovenstaande is er ter vergroting van het woon- en gebruikersgenot en om een natuurlijke verbinding met de tuin te kunnen creëren een verbinding ontworpen tussen de veranda en de omliggende tuin door middel van een trap, uitgevoerd als land-art object. Deze trap is vormgegeven met een materiaalkeuze en technische detaillering uit deze tijd. De vormgeving van dit object verwijst naar de tijdlaag van de villa en de houten opbouw van de veranda uit 1905. Een stalen bordestrap waarbij de bovenste- en middelste traptrede zijn verdiept. Hierdoor wordt het terras vergroot en ontstaan op en rond de trap diverse mogelijkheden om de relatie tussen de beletage en de omliggende tuin te versterken.

Door het aanbrengen van deze elementen is de geschiedenis van Villa Oudeweg middels verschillende tijdlagen duidelijk af te lezen:

Een woonhuis uit 1836.
In 1905 is de hoofdentree naar de huidige voorgevel verplaatst om de villa met allure te laten aansluiten op de Stichtse Lustwarande.
De achtergevel met een veranda uit 1905 waarvan de houten opbouw van ondergeschikt belang is
aan de imposante voorgevel met een hoofdentree op beletage.
Een land-art object uit 2021 waarin het toenemend belang is af te lezen om de relatie tussen
binnen- en buitenruimte te vergroten.

Momenteel wordt dit plan uitgevoerd, waarvan het gehele proces is te volgen op de website van Huize Oudeweg.